Powrót i ciekawostki

Witam wszystkich czytających tego bloga i przepraszam za długą nieobecność. Nie zawsze miałem czas na obowiązki, a co dopiero mówić o przyjemnościach, jakim jest pisanie bloga. Ale dość o tym, przejdźmy do konkretów.

Zawsze fascynowało mnie to, w jaki sposób ludzie postrzegają rzeczywistość i w jaki sposób ją opisują. Świetnym przykładem mogą być kolory i ich rozpoznawanie w zależności od płci. To, co dla mężczyzn będzie zielonym strojem, dla kobiety będzie groszkową spódnicą, limonkowym żakietem i szmaragdowym szalem.

Różne języki także mogą różnie opisywać barwy. I tak np. w języku jakuckim nie istnieją osobne wyrazy odpowiadające polskim Niebieski i Zielony - oba opisywane są jednym słowem - Kűőh. Język rosyjski z kolei posiada dwa wyrazy (Синий i Голубой), mające w angielskim odpowiednik Blue, a w polskim Niebieski. W języku walijskim Zielony to Gwyrdd lub Glas, Niebieski to Glas, Szary to Glas lub Llwyd a Brązowy to Llwyd.

Oczywiście, powyższe fakty nie uzasadniają tezy o różnicach w postrzeganiu ludzi mówiących różnymi językami. W końcu tak jak mężczyźni widzą, że wszystkie te "zielone" kolory się różnią, tak ludzie mówiący różnymi językami widzą, że rzeczywiście się one różnią.

Inna ciekawa rzecz:
W języku eskimoskim z Alaski (dialekt karibu) istnieje cały szereg wyrazów oznaczających śnieg w zależności od jego właściwości fizycznych i celu, do którego jest on używany:

• Apingaut - pierwszy śnieg
• Manyak - miękki śnieg
• Akelrorak - świeżo nawiany śnieg
• Massak - śnieg zmieszany z wodą
• Auverk - śnieg do budowy domu
• Ayak - śnieg na odzieży lub na butach itd.

Takie zagadnienia są naprawdę fascynujące, pomagają zrozumieć różnice w postrzeganiu świata. Po polsku mówimy:

• Pies stoi pod drzewem.

Możemy różne zaakcentować dane elementy zdania, by podkreślić, że to nie kot stoi pod drzewem, tylko pies, że pies nie biega, tylko stoi itd. Ale zdanie takie budujemy zgodnie z szykiem podmiot-orzeczenie-dopełnienie (SVO). Popatrzmy, jak takie zdanie będzie wyglądać w języku węgierskim:

• A kutya a fa alatt áll. [a kutya = pies, a fa = drzewo, alatt = pod, áll = stoi]

Tu najważniejszą informacją jest to, że to pies, że drzewo, a to, że pod drzewem, czy za drzewem jest mniej ważne i dlatego stawia się je po słowie, do którego się odnosi. Węgrzy w ogóle na pierwszym miejscu stawiają rzeczy najważniejsze i przedstawiając się, zaczynają od nazwiska.

Jeśli kogoś interesują podobne zagadnienia językoznawcze, proponuję sięgnąć na początek do jakiegoś wstępu do językoznawstwa. Ja przy tworzeniu tego wpisu wspomagałem się podręcznikiem "Wstęp do językoznawstwa" pod red. prof. Bańczerowskiego. Uprzedzam jednak, że ten akurat podręcznik jest napisany dość specyficznym językiem i nie każdy sobie z nim radzi za pierwszym podejściem.

Zachęcam też do zabawy z językami, do porównywania ich ze sobą, zarówno jeśli chodzi o słownictwo, tak i o gramatykę i inne elementy - to naprawdę ciekawe!